Keti Koti maaltijd in het JHM
Er is nog een beperkt aantal plaatsen beschikbaar.
Op zondag 14 juni – de laatste dag van de tentoonstelling Joden in de Cariben. Vier eeuwen geschiedenis in Suriname en Curaçao – zal van 14.00 tot 16.00 in het Joods Historisch Museum een Keti
Koti Dialoog Tafel plaatsvinden.
Uitgangspunt voor de dialoog vormt de gemeenschappelijke Surinaamse slavernijgeschiedenis van Afro-Caribische Nederlanders en Nederlandse joden, waarbij laatstgenoemden de rol van slavenhouders vervulden. Daarbij wordt ook stilgestaan bij het idee dat joden enkele millennia eerder zelf slaven waren. Tijdens deze bijeenkomst zullen we nader ingaan op:
- De joodse betrokkenheid bij de slavernij en de effecten hiervan op de Afro Caribische identiteit & cultuur
- Verschillen en overeenkomsten t.a.v. vrijheidsbeleving
Voorafgaand aan de Keti Koti dialoogtafel zal er een gesprek plaatsvinden tussen de Joodse filosoof Machiel Keestra en de Afro-Caribische initiatiefnemer van de Keti Koti Tafel, Mercedes Zandwijken. In dit gesprek zal nader worden ingegaan op oude en nieuwe manieren om het slavernijverleden te herdenken – zoals de seider en Keti Koti tafel – en de betekenis van tradities en rituelen voor de verwerking ervan. De vragen die dit gesprek zal oproepen bij de aanwezigen zullen ten dele als input worden gebruikt voor de dialoog.
WAT IS DE KETI KOTI TAFEL?
De Keti Koti tafel is een jonge traditie waarbij middels dialoog, symbolische handelingen en rituelen wordt stilgestaan bij het Nederlandse slavernijverleden en de gevolgen die daarvan tot op de dag van vandaag voelbaar zijn. De Keti Koti tafel is geïnspireerd op de Joodse seidertafel. De avond voor Pesach herdenken joden over de hele wereld tijdens een gemeenschappelijk maaltijd hun eigen slavernijverleden in Egypte en de uittocht uit dat land (Exodus). Dit gebeurt volgens een vast stramien van rituelen, gebeden, liederen en teksten, opgetekend in de Hagada. Waar de joden zich jaarlijks laten inspireren door gebeurtenissen van zo’n drieduizend jaar geleden, daar hadden de Afro-Caribische Nederlanders tot voor kort geen vergelijkbare traditie om gestalte te geven aan de verwerking van het eigen, recentere, slavernijverleden. De Keti Koti Tafel is in het leven geroepen om te reflecteren op verleden, heden en toekomst en wil een levend symbool zijn van de Nederlandse slavernijgeschiedenis.
Een belangrijk onderdeel van de Keti Koti tafel is een tiental geritualiseerde handelingen die bedacht zijn om dat verleden ook echt aan den lijve voelbaar te maken. Zo bestaat het openingsritueel uit een vooroudergebed en een plengoffer, wat aansluit bij de traditie van voorouderverering die in sommige kringen leeft. Dit ritueel was ten tijde van de slavernij en nog tot ver in de jaren 70 bij de wet verboden, omdat voorouderverering volgens de kerk een heidens ritueel is. Om die reden werden de tot slaaf gemaakte personen destijds bij aankomst in Suriname onmiddellijk gekerstend.
Een ander ritueel is gebaseerd op de wijze waarop tijdens de seidertafel de zintuigen worden gestimuleerd om het pijnlijke verleden voelbaar te maken. Zoals tijdens de seidermaaltijd maror (bitter kruid) wordt genuttigd, zo kauwt men tijdens de Keti Koti tafel op stukjes Kwasi Bitta, een bitter smakende Surinaamse houtsoort, waarbij iedere deelnemer zelf de bittere smaak van het verleden kan ervaren. Weer een ander ritueel is het wegwrijven van de pijn, veroorzaakt door brandmerken, van elkaars armen. Dit gebeurt met behulp van kokosolie, waarbij benadrukt wordt dat we elkaars steun daarbij nodig hebben. Deze pijn wordt door sommigen nog steeds dagelijks gevoeld.
Het Joods Historisch Museum en de Stichting Keti Koti Tafels nodigen u uit om deel te nemen aan dit bijzondere evenement.Aanmelden verplicht via evenementen@jhm.nl.
Bijbehorende tentoonstelling
- Joden in de Cariben. Vier eeuwen geschiedenis in Suriname en Curaçao 30 januari t/m 14 juni 2015
Voor het eerst wordt in een grote tentoonstelling de bloei en neergang belicht van de joodse gemeenschappen in landen als Brazilië, Curaçao en Suriname.